اثر میزان بذر بر عملکرد، اجزای عملکرد و شاخص بهره وری آب برنج رقم خزر در انواع روش های کشت مستقیم

به منظور ارزیابی اثر میزان بذر بر عملکرد، اجزای عملکرد و شاخص بهره وری آب برنج رقم خزر در انواع روش های کشت مستقیم، آزمایشی در سال 1389 به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و سه روش کشت مسقیم به عنوان کرت های اصلی و سه میزان بذر، 60، 80 و 100 کیلوگرم در هکتار به عنوان کرت های فرعی در محل موسسه تحقیقات برنج کشور (رشت) اجرا شد. روش های کشت شامل کشت ردیفی بذور جوانه دار شده در بستر گِلخراب ، کشت کپه ای بذور جوانه دار شده در بستر گِلخراب ، کشت بذور جوانه دار شده به صورت دست پاش در بستر گِلخراب بوده و کشت نشایی گیاهچه های سه تا چهار برگی به عنوان تیمار شاهد بود. نتایج نشان داد بین روش های کشت مستقیم بیشترین طول خوشه (27.4 سانتیمتر)، تعداد دانه پر در خوشه (89.6 دانه)، تعداد خوشه بارور در واحد سطح (300.1 خوشه در مترمربع)، عملکرد دانه (4634.1 کیلوگرم در هکتار) ، عملکرد بیولوژیک (16629.0 کیلوگرم در هکتار)، شاخص برداشت (27.8 درصد) و همچنین بیشترین میزان برنج سالم (55.3 درصد) از تیمار روش کشت کپه ای بدست آمد. بالاترین شاخص بهره وری آب (8.9 کیلوگرم بر میلی متر) از تیمار روش کشت کپه ای بدست آمد. در بین تیمارهای مقادیر بذر بیشترین تعداد خوشه بارور در واحد سطح (255.4 خوشه در مترمربع)، میزان باروری پنجه (76.7 درصد)، میزان باروری خوشه (73.1 درصد)، عملکرد دانه (3666.7 کیلوگرم در هکتار) و شاخص برداشت (25.0 درصد) از تیمار میزان بذر 80 کیلوگرم در هکتار بدست آمد. بالاترین شاخص بهره وری آب (7.0 کیلوگرم بر میلی متر) از تیمار میزان بذر 80 کیلوگرم در هکتار بدست آمد. مقایسات اورتوگونال بین روش های کشت مستقیم و کشت نشایی نشان داد که بیشترین طول خوشه (28.4 سانتیمتر)، تعداد دانه پر در خوشه (134.3 دانه)، میزان باروری خوشه (80.9 درصد)، شاخص برداشت (33.7 درصد) و عملکرد دانه (5043.3 کیلوگرم در هکتار)، که البته تفاوت معنی داری با کشت کپه ای نداشت، از روش کشت نشایی بدست آمد. با توجه به نتایج بدست آمده به نظر می رسد می توان با استفاده از روش کشت مستقیم بذور جوانه دار شده به صورت کپه ای در بستر گِلخراب و میزان بذر 80 کیلوگرم در هکتار، عملکرد دانه قابل قبولی در زراعت برنج رقم خزر در شرایط اقلیمی منطقه مورد آزمایش بدست آورد.